Gelderland draagt een rijke en aangrijpende geschiedenis met zich mee. De impact van oorlog is in Gelderland nog altijd voelbaar. Van verzet en represailles op de Veluwe; de bombardementen op steden als Nijmegen, Huissen en Doetinchem; tot aan onderduiken in de Achterhoek; de Slag om Arnhem en evacuaties in de Betuwe.
Maatschappelijke opdracht
Na de jubileumjaren, zoals 75 en 80 jaar vrijheid, wil Gelderland de aandacht voor vrijheid en herdenken vasthouden in de tussenliggende jaren 2026-2029. In het nieuwe vrijheidsbeleid zet de provincie herdenken centraal om vrijheid te vieren en te koesteren. Gedeputeerde Peter Drenth: ‘We willen het vrijheidsverhaal over de Tweede Wereldoorlog in Gelderland via vredesmissies naar het heden zichtbaar en blijvend onder de aandacht houden. Niet alleen als een terugkerend herdenkingsmoment, maar als een doorlopende maatschappelijke opdracht.’
Subsidies voor vrijheidsactiviteiten
Voor 2026 en 2027 is bijna € 3 miljoen beschikbaar; voor 2028 en 2029 wil de Gelderse politiek een vergelijkbaar bedrag vrijmaken. Begin januari 2026 start een nieuwe subsidieregeling voor vrijheidsactiviteiten. Daarbij let provincie Gelderland op samenwerking, kennisuitwisseling en spreiding over de provincie. De focus ligt op kleinschalige herinneringsactiviteiten.
Daarnaast draagt Gelderland bij aan herinneringstoerisme via Liberation Route Europe: een Europees netwerk van wandel- en fietsroutes langs 1.700 herdenkingsplekken. Vanwege hun bovenregionale uitstraling blijft Gelderland het bevrijdingsfestival Wageningen 40-45 en het Arnhemse herdenkingsconcert Bridge to Liberation ondersteunen.
Vrijheid doorgeven
De generatie met persoonlijke herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog verdwijnt snel. Daarom komt er een educatieprogramma voor jongeren. Het vertelt verhalen en betrekt ervaringen van nieuwe veteranen. Zo kunnen jongeren uit eerste hand ervaren hoe waardevol vrijheid is.
